driekoningen - Abe de Verteller

De ster van Driekoningen en het ‘duivelse’ pentagram

Abe de Verteller — Thu, 03 Jan 2013 16:21:32 +0000

Je ziet met kerst regelmatig een bijzonder teken voor de ramen hangen; de kerstster. Een ster met vijf punten, een sfeervolle verlichting in deze donkere dagen, met zelfs een vroom verhaal erachter hoe drie koningen op pad gingen om een kind te vinden dat de Messias zou gaan worden. Om dat kind te vinden moesten zij een ster volgen. Uiteindelijk scheen de ster exact boven de stal of grot waar het kindeke Jezus geboren was. Op zes januari, met Driekoningen is hun missie volbracht! (1)

Dit vrome verhaal schuurt aan alle kanten: de wijzen blijken ‘magi’, magiërs of sterrenwichelaars te zijn, hoogst verdachte lieden, en de ster wordt meestal afgebeeld als het verfoeide occulte pentagram. Als de ster met twee punten naar boven staat wordt het zelfs gezien als het teken van de gehoornde, een teken des duivels! Met de twee punten naar beneden is het onschuldiger; je kan er dan een gestileerde mens in zien. Hier valt te denken aan het Leonardo da Vinci mannetje. Toch blijft het een verdacht teken. Het is toch opmerkelijk dat juist dat teken met kerst in – en zelfs op – de huizen van de meest godsvruchtige families te zien is. (2)

Sterrenstof

Bij de duiding van de kerstster is het belangrijk om te weten dat sterren in de oudheid soms gezien werden als openingen in de hemel van waaruit de zielen van mensen konden incarneren. Bij het afdalen in het vlees bekleedt de ziel zich het allereerst met ether. Zo wordt het astrale lichaam van de mens gevormd dat gemaakt is van het sterrenstof van zijn of haar ster. De bewegingen van die ster aan de hemel bepalen het lot van de mens die onder die ster geboren is. (Vandaar dat de geboortedatum zo’n belangrijk gegeven is in de astrologie.) De mens wordt geregeerd door de ether van zijn ster, maar is ook gemaakt uit de vier andere elementen: aarde, water, vuur en lucht. Elke punt van het pentagram staat voor een van deze elementen en de bovenste punt staat voor het vijfde element ether. (3)

Venus en Maria

Maria als Stella Maris

De koningin van de hemel en de ‘moeder der sterren’ in het nabije oosten was Ishtar of Astarte. Bij de Grieken heette zij Astraea. Frappant genoeg zijn al deze namen verwant aan ons woord voor ster. Vanaf de Romeinse tijd is de hemelkoningin beter bekend als Venus. Zij werd in de christelijke tijd weer geïdentificeerd met Maria als Stella Maris, sterre der zee. Deze titel werd ook gedragen door Ishtar en Venus. De planeet Venus is een hemellichaam waar reizigers (vooral zeelieden) zich vroeger op oriënteerden. Ook de astrale reiziger kon tijdens zijn trance via Venus de weg terug vinden naar zijn aardse lichaam.

Het pentagram van Venus uit de Sleutel van Salomo (vijftiende-eeuwse grimoire)

In de Bijbel staat inderdaad dat de wijzen een ster in het oosten hebben gezien. Deze ster zou daarmee prima Venus kunnen zijn; de planeet die vlak voor de zonsopgang in het oosten te zien is. Zij kondigt zo de geboorte van de zon aan. Zeker met de kerst/ midwintertijd – als de zon op zijn laagste punt is en vanaf dat moment langzaam maar zeker weer gaat klimmen – is dit een belangrijk moment. De zon lijkt bij zonsopgang uit de schoot van moeder aarde geboren te worden. De ster Venus geeft de plaats aan waar de vagina van de moedergodin is. Dààr is de Venusheuvel, de ‘mons veneris’. Dat in deze berg of heuvel van vrouwe Venus een grot ligt is overduidelijk. (5) Dit is de geboorteplek van het zonnekind. Ook in de apocriefe boeken ligt het kindeke Jezus in een grot die wordt beschenen door een ster.

Het pentagram en de grot van Pherecydes

Al voor de Sumeriërs was het pentagram o.a. een symbool voor een put of holte. Voor Pherecydes de pythagoreeër (een Griekse wijsgeer uit de vijfde eeuw v.o.j.) stond het symbool voor een grot in de onderwereld met vijf nissen of uitsparingen en een centrale ruimte. Hij noemt dit de ‘pentemychos’. Hierin werd het zaad van Chronos – de god van de tijd – bewaard, van waaruit de kosmos zal ontstaan. Zo had het de connotatie van een incubatieplek. Via de ‘mychos’ konden de zielen uit de onderwereld komen. Helden gebruikten deze ingang om in de onderwereld te komen op zoek naar wijsheid. Dit doet sterk denken aan de ster als poort voor de ziel naar onze wereld.

De pythagoreeërs noemden het teken van het pentagram ‘hugieia’ wat heelheid en gezondheid betekent. Het is het teken van de mens die in zijn element zit. De verschillende elementen waar de mens uit bestaat zijn volkomen in harmonie met elkander. Vanuit zijn centrum als ‘pentagon’ straalt deze mens naar vijf zijden uit. Wie zo als microkosmos leeft wordt een stralende ster, een kracht uitstralend centrum dat door ieder wordt vereerd en aanbeden. Het is niet vreemd dat Jezus onder zo’n teken geboren werd, hij was een voorbeeld van zo’n mens als ‘superster’, maar zeker niet de enige! (6)

Gawain en het pentagram

Hiermee zijn de betekenissen van het pentagram bij lange na nog niet uitgeput! In het veertiende-eeuwse gedicht ‘Gawain and the green knight’ wordt verteld dat Gawain het pentagram op zijn schild voert. Aan de binnenkant van zijn schild stond een afbeelding van Maria. De dichter noemt het de eindeloze knoop en vertelt dat het teken ooit bedacht is door de wijze koning Salomo. Het embleem staat o.a. voor het feit dat Gawain ‘faultless in his five wits’ is: hij heeft zijn vijf zintuigen onder controle.

Zo staat het pentagram voor de vijf zintuigen (zien, ruiken, voelen, proeven en horen) waarmee je de materiële wereld ervaart. Zonder deze zintuigen is de aardse materie niet kenbaar. In de tarot staat het teken van het pentagram dan ook voor het vrouwelijke element aarde, waarbij aarde staat voor de zintuiglijke ervaring. Wat dat betreft past het teken net zo goed bij Morgaine als bij Maria. Morgaine is in het gedicht van ‘Gawain en de groene ridder’ degene die de deugd van Gawain op de proef stelt. Zij wordt zelfs in de tekst een Godin genoemd! Maria en Morgaine zijn twee kanten van dezelfde medaille (of hier schild). De mooie maagd en moeder Maria staat hier tegenover de lelijke oude vrouw Morgaine, als de twee kanten van de ‘mater materia’. Als zomer tegenover winter en leven tegenover dood, de een kan niet zonder de ander bestaan. (7)

Drudenfuss

Hamelen, Bürgerhus, 1560

Het pentagram werd in Duitsland ook wel ‘Drudenfuss’ genoemd. Dit wordt vaak verkeerd vertaald als ‘druïdenvoet’. Maar de drude is geen druïde, het is een nachtmare of – beter gezegd – een heks die nachtmerries bezorgt! Zij wordt in de folklore meestal omschreven als een lelijke, oude en zwaargebouwde vrouw. (Ook Morgaine wordt in ‘Gawain and the green knight’ als zodanig beschreven.) Het pentagram als ‘Drudenfuss’ is de voetafdruk van deze drude. Deze is zeer te vergelijken met de maretak. Het zijn beide de overblijfselen van een bezoek van de mare of drude. De drude is het ‘alter ego’ of de geest die door de heks gezonden is naar haar slachtoffer om die te kwellen. Tegelijk biedt dit teken bescherming tegen de aanvallen van ‘druden’. In het perfecte evenwicht tussen de vijf elementen vindt je bescherming tegen vampiristische aanvallen. Het is in deze context een bijzonder interessant gegeven, dat in Duitsland drude of trude ook een benaming is voor het vrouwelijk geslachtsdeel. Het is verwant aan het Nederlandse scheldwoord trut. Ook dit woord heeft dezelfde betekenis. Zo is dit woord te duiden als een merkwaardige scheldcombinatie van heks en – excusez le mot – kut. Juist het vrouwelijk geslachtsdeel is iets dat een man enorm uit zijn evenwicht kan brengen.. (8)

De appel en het pentagram

Een subtiel embleem voor deze connectie tussen het pentagram en de vulva is de appel. Wie de appel dwars door midden snijdt zal de vorm van een vijfster vinden. Wie deze doormidden snijdt van de steel tot de kroon, vindt juist een vorm die aan de vagina doet denken. Toen Eva aan Adam een appel presenteerde, bood zij hem daarmee seks en tegelijk geboorte in de wereld van de vijf zintuigen aan. Dit is tegelijkertijd een val uit het paradijs van de baarmoeder. Morgaine als godin doet eigenlijk hetzelfde. Zij verlokt ondeugdzame ridders door middel van een verleidelijk gezichtsbedrog, een ‘fata morgana’, om met haar mee naar haar vallei te gaan. Eenmaal in de vallei van de vijf zintuigen is er geen weg meer terug. Dit is de ‘val sans retour’. De mens is als deze ridder verdwaald in onze wereld van het zinnelijke. Het teken van deze illusionaire wereld is het pentagram. (9) Pas met Maria als ‘tweede Eva’ komt er een uitzicht op verlossing uit deze ‘gevangenis van het vlees’. Doordat zij als maagd toch een kind krijgt, kan dit kind de omgekeerde weg afleggen en in zijn leven al terugkeren tot de ‘geest’.

Conclusie

Jezus Christus daalt af via de ster als pentagram. Deze wijst de plaats aan waar zijn incarnatie plaats gaat vinden: in de baarmoeder/grot van zijn moeder Maria. Op het moment van geboorte komt het kind uit de zachte duisternis van de baarmoeder, via de vagina, in het felle licht en de koude harde materie. Met al deze elementen is het pentagram verbonden. Maar het teken van het pentagram staat niet alleen voor het proces van geboorte in de zintuiglijke wereld. Als teken van de mens in perfecte harmonie wijst het ook de weg al aan hoe we deze harde wereld kunnen verzachten door te stralen als een ster en uiteindelijk deze wereld – en daarmee deze illusie – kunnen verlaten door onze ster te volgen. (10)

Abe van der Veen

1) Mattheüs 2:

1 Toen nu Jezus geboren was te Bethlehem, gelegen in Judea, in de dagen van den koning Herodes, ziet, enige wijzen van het Oosten zijn te Jeruzalem aangekomen. Zeggende: Waar is de geboren Koning der Joden? want wij hebben gezien Zijn ster in het Oosten, en zijn gekomen om Hem te aanbidden.

9 En zij, den koning gehoord hebbende, zijn heen gereisd; en ziet, de ster, die zij in het oosten gezien hadden, ging hun voor, totdat zij kwam en stond boven de plaats, waar het Kindeken was.

Dit verhaal is ook in de volksrituelen terecht gekomen: in verschillende plaatsen in Europa gaan – tot op de dag van vandaag – kinderen, verkleed als drie koningen, met een draaiende ster langs de deuren. Hun reden is wat prozaïscher dan die van de drie wijzen, ze zoeken geen kind, maar geld of snoep. Vroeger waren het jongemannen die met de ster rondliepen. De draaiende ster is te interpreteren als het jaarwiel dat stil staat met de midwinter en nu weer draait, of als de zon die wedergeboren is en weer stijgt aan de hemel. (Farwerck – Noordeuropese mysterieën p. 273) Zie ook mijn artikel over het Heilig boontje: http://www.abedeverteller.nl/driekoningen-en-het-heilig-boontje/

2) Die duivelse associatie heeft het pentagram pas echt gekregen in de negentiende eeuw toen Eliphas Levi het beschreef als het teken van Baphomet, de gehoornde god en als negatief als het met de punt naar beneden is gekeerd. Daarvoor werd dit niet op zo’n expliciete manier vermeld. http://freemasonry.bcy.ca/anti-masonry/pentagram.html

3) Met de punt naar beneden staat het voor de geest die indaalt in de materie, met de punt naar boven is het de geest die regeert over de materie.
Walker – Dictionary of symbols and sacred objects p. 74

4) http://nl.wikipedia.org/wiki/Sterre_der_Zee
Walker – Dictionary of symbols and sacred objects p. 74
Al in de ‘Sleutel van Salomo’ – een grimoire uit de veertiende of vijftiende eeuw uit Italië – komt de associatie voor van Venus met het teken van het pentagram. http://www.esotericarchives.com/solomon/ksol.htm

5) Her en der in Europa liggen bergen en heuvels waar de liefdesgodin Venus zou wonen – met als bekendste de Hörsellberg in Duitsland. Het is wel erg toevallig dat de schaamheuvel ook Venusheuvel heet.

6) Ook de associatie van het pentagram met de ‘gulden snede’ maakt het een symbool voor de perfecte mens en voor de mens als microkosmos.
In deze versie staan er twee punten boven, zodat het teken een indaling van de ether in de stof laat zien. Allesbehalve duivels in dit geval!
http://en.wikipedia.org/wiki/Pentagram
http://web.eecs.utk.edu/~mclennan/BA/PP.html
http://en.wikipedia.org/wiki/Pherecydes_of_Syros
http://www.thelemapedia.org/index.php/Pentagram”>http://www.thelemapedia.org/index.php/Pentagramhttp://www.english.uga.edu/~jdmevans/Personal/greenshield.pdf
Sir Gawain and the green knight – ed. Radice en Baldick p. 135 en p. 49 vs. 642 -692
Verder wordt het pentagram in het gedicht geassocieerd met zijn vijf vingers die hem nooit falen en met de vijf wonden van Christus aan het kruis die – als je ze met elkaar verbindt – een vijfster vormen. Dit staat voor de redding van de ziel.

8) Sir Gawain and the green knight – ed. Radice en Baldick p.62 vs. 947 -1000
http://en.wikipedia.org/wiki/Drude”>http://en.wikipedia.org/wiki/Drude
http://www.etymologiebank.nl/trefwoord/trut”>http://www.etymologiebank.nl/trefwoord/trut
Walker – Encyclopedia of myths and secrets p. 782
Bachtold Stäubli – Handwörterbuch des Deutschen Aberglaubens p. 117

9) Sir Gawain and the green knight – ed. Radice en Baldick p.138-139

10) Er is veel te vinden over de christelijke symboliek van het pentagram in dit artikel: http://www.hroarr.com/the-rose-and-the-pentagram/

Je vind het pentagram aangebracht in diverse middeleeuwse kerken. Zie o.a. de volgende voorbeelden.

fig 1 Adderbury Church Oxfordshire 15e Eeuw
fig 2 uit de kerk Santa Maria do Olival in Portugal ca. 1150
fig 3 is uit een kathedraal in Split ca. 1100

Verdere bronnen:

http://freemasonry.bcy.ca/anti-masonry/pentagram.html”>http://freemasonry.bcy.ca/anti-masonry/pentagram.html

The post De ster van Driekoningen en het ‘duivelse’ pentagram first appeared on Abe de Verteller.

Driekoningen en het heilig boontje

Abe de Verteller — Tue, 03 Jan 2012 14:15:16 +0000

Zes januari is de dag van Driekoningen, de dag dat de adoratie van het Christuskind door de drie ‘magi’ wordt gevierd. Dit is ook de laatste dag van de kersttijd. De periode van de twaalf heilige nachten is daarna voorbij. Deze dag heet naar aanleiding daarvan vroeger wel dertiendag of in Engeland ‘twelfth night’. Soms werd deze dag het Grote Nieuwjaar genoemd als aanduiding dat nu pas echt het nieuwe jaar begint. De kersttijd hiervoor was de periode tussen de jaren. (1)

De bonenkoning en de sterrendraaiers

In sommige plaatsen (o.a. Den Bosch, Maastricht en Tilburg) gaan – tot op de dag van vandaag – kinderen, verkleed als de drie koningen op zes januari, met een draaiende ster langs de deuren. Zij zingen dan een driekoningslied. Hun reden is wat prozaïsch, ze zoeken geen kind, maar geld of snoep. Vroeger waren het volwassen mannen die met de ster rondliepen. De draaiende ster is te interpreteren als die van Bethehem uit de Bijbel, maar hij kan ook staan voor het jaarwiel dat opnieuw is gaan draaien en de zon die wedergeboren is oftewel weer stijgt aan de hemel. (4)
Een ander typisch driekoningenritueel is het vinden van de bonenkoning. Er wordt een driekoningentaart of koek gebakken en degene die de boon vind in zijn stuk taart is de bonenkoning! Hij mag koning zijn voor één dag. Hij is het (heilig) boontje en mag de rest van het gezelschap die dag commanderen. Dit gebruik is al zeer oud en stamt uit de Romeinse tijd toen in de midwintertijd de Saturnalia werden gehouden. Ook toen werd een tijdelijke koning (Saturnus) gekozen met behulp van bonen. De koning tijdens de Saturnalia was zeker het ‘boontje’ want er wordt verteld dat hij na afloop van zijn regeerperiode om het leven werd gebracht. (2)
Omdat het meestal een zwarte boon is, die gevonden wordt zou je af kunnen leiden dat het – bij de bonenkoning – om de zwarte koning Casper gaat. Casper betekent schatbewaarder. Hij is één van de drie ‘magi’, magiërs of wijzen uit het Oosten. Zoals we uit de bijbel weten volgen ze een ster om het uitverkoren kind te vinden. (3)

Drie schikgodinnen

Maar waren de drie wijzen uit het oosten wel wijze mannen? Niet in de bijbel, maar in de folklore werd hun aantal op drie gesteld en gezegd dat ze ongeveer 20, 40 en 60 waren. Dit is ook het aantal en de leeftijd van de schikgodinnen! De taken die zij uitvoeren passen ook beter bij de drie schikgodinnen. Zij komen om een nieuwgeboren kind te bezoeken en om hem gaven te schenken. Die gaven staan symbool voor het leven dat het noodlot voor het kind in petto heeft. Dit zijn de traditionele taken voor de drie godinnen van het noodlot! Zij staan aan de wieg en bepalen het begin, eind en verloop van het pasgeboren mensenleven. Zij kwamen ook in de midwintertijd langs om in elk huis te inspecteren dat er geen wielen draaiden. Zij werden dan de ‘goede vrouwen’ genoemd.
Het is ook opmerkelijk dat er juist met Driekoningen een aantal bovennatuurlijke vrouwen hun opwachting maken: In Italië komt er met Driekoningen een heks langs genaamd Befana (naar Ephiphania, een naam voor Driekoningen). In de nacht van Driekoningen brengt zij cadeaus aan de kinderen, zoals de drie koningen die brengen aan het Christuskind. In Oostenrijk is het de lelijke godin Perchta die met Driekoningen rond doolt. Vaak is er daar niet één maar een hele menigte Perchten die in optocht door de straten gaan. Deze figuren zien er uit als lelijke heksen. Je zou Perchta en Befana kunnen zien als donkere noodlotsgodinnen. (5) Mogelijk zijn ze te vergelijken met de donkere Casper, de schatbewaarder. Er is reden om aan te nemen dat de schat die bewaart wordt door de zwarte koning of zwarte noodlotsgodin bestaat uit zielen die klaar staan om geboren te worden. Casper als koning der bonen is dan de koning der zielen!

Het heilig boontje

Een belangrijk argument hiervoor is dat er in het ritueel van Driekoningen juist door middel van een boon de koning wordt uitgezocht. Bonen zijn zielenvoedsel. Zowel de oude Egyptenaren, als de Grieken en Romeinen geloofden dat bonen de zielen van overledenen konden bevatten. In het bonenveld wachtten zij het juiste moment af om te reïncarneren. De Griekse filosoof Pythagoras wist dat al en verklaarde daarom het eten van bonen taboe voor alle mannen. Deze hebben nu eenmaal geen geboortekanaal en moeten het dus niet riskeren om een ziel in te slikken. Tijdens de Romeinse Lemuria (9,11 en 13 mei) probeerde de ‘pater familias’ de huisgeesten te verzoenen door ze zwarte bonen te geven. Hij deed de bonen in zijn mond en gooide ze daarna op de grond en riep dan negen maal; ‘ik gooi deze bonen weg en koop de mijnen vrij, geesten verlaat dit huis!’ De geesten konden daardoor hun intrede nemen in de bonen in de hoop op reïncarnatie. (6)

Waarom zou de ziel juist in de boon een verblijfplaats willen hebben? In ieder geval lijken bonen in de verte wel wat op het embryo van een kind. Maar nog belangrijker: ze geven gas! Ja, inderdaad je moet ervan winden laten! En de pneuma, de geest werd gezien als bestaande uit gas, de levensadem, die zich via het hart verdeelt over het hele lichaam. Dit ontstaan van gas en het daardoor laten van winden door het eten van bonen werd gezien als teken dat met de boon ook een ziel was ingeslikt! Bij een vrouw zou dit inslikken van een boon leiden tot een zwangerschap! Zo hadden dolende zielen een kans op reïncarnatie door zich in de bonen te verschansen.. (7)

Sjakie en de bonenstaak

Of de Wijzen uit het oosten nu koningen of godinnen waren of geen van beide zal nooit duidelijk worden. Wijze is een vertaling van ‘Magi’ wat weer staat voor een Perzische priester en sterrenwichelaar. Een wichelaar is te zien als iemand die – door te luisteren naar zijn innerlijke stem – altijd de juiste weg weet te vinden, of de juiste keuze weet te maken die leidt naar de meeste energie. Dit maakt hem tot een magiër. De meeste kracht is traditioneel te vinden in een sacraal middelpunt; een plaats waar hemel en aarde elkaar aanraken. Zo zochten de drie Magi naar de – in potentie tenminste – meest energie uitstralende mens. De drie koningen vonden uiteindelijk Jezus in een grot (een stal in Palestina was in die tijd meestal een grot). Dit is een passende plek want een grot staat symbool voor de ingang naar de wereld van de godin van leven, dood- en wedergeboorte. Uit zo’n opening kan een goddelijk kind geboren worden. Boven die grot stond de ster van Bethlehem. Welke ster dit is weet niemand zeker, maar je zou het bv. kunnen zien als de persoonlijke ster van Christus van waaruit hij afdaalde en op aarde incarneerde.
Het is symbolisch zeer passend dat de bonenstengel in een bekend sprookje de weg tussen hemel en aarde aan duidt: In ‘Sjakie en de bonenstaak’ plant Sjakie zijn wonderbonen en klimt via de steel naar een wereld in de wolken. Daar aangekomen kan hij het hemelse goud van verlichting – de kip met de gouden eieren – meenemen. Sjakie (Jack in het Engels) is de volkse benaming voor Jacob uit de bijbel, die in zijn visioen de Jacobsladder zag waarmee engelen van en naar de hemel konden klimmen. Hij kreeg zijn hemels visioen echter door te slapen met zijn hoofd op een rotsblok, symbool van moeder aarde. Als je de boon als plant (en als receptakel van de ziel) goed bemest, in het zonnetje zet en geregeld water geeft, dan zal die groeien en bloeien, mogelijk tot in de hemel, zodat die voor de zielen een verbinding kan vormen tussen hemel en aarde, god en godin.(8)

Conclusie

Met Driekoningen, de laatste dag tussen de jaren, een dag van omkering, is de ziel van het jaarkind, nog even gehuld in de beschermende duisternis van de zwarte aardegodin. Zij is de drievoudige godin van het noodlot, maar door een vreemd toeval ook de drievoudig wijze Casper de donkere schatbewaarder. Hij is de koning die even mag oppassen op de ziel in de boon. De dag erna zal de Jaargod zich buiten de (baarmoeder)grot vertonen. De krachten van chaos en duisternis vluchten. Het nieuwe licht is geboren.

Abe van der Veen

Lees ook mijn blog over de ster van Driekoningen: http://www.abedeverteller.nl/de-ster-van-driekoningen-en-het-duivelse-pentagram/

1) Voor wie mijn blogs nooit heeft gelezen. Ze zijn vaak gericht op het speculatieve. Niet datgene wat per definitie waar is, maar wat waar zou kunnen zijn. Het gaat mij erom dat de blog inspireert om anders en dieper naar symbolen, verhalen en rituelen te kijken om deze zo te kunnen doorgronden.
Lankester – De acht jaarfeesten p. 74
Dit feest heet in het latijn Epiphania wat verschijning betekent of anders Theophania dat goddelijk visioen betekent.
2) Decleene en Lejeune – Compendium van rituele planten p. 1036
De boon in de koek en het kaarsje springen zijn ook afgeleid van heidense gebruiken. De Germanen mochten in de twaalf nachten van de nieuwjaarsfeesten geen peulvruchten (hun hoofdvoedsel) eten en de ‘heilige boon’ betekende het einde van die vasten.
Waarschijnlijk werd dit mensenoffer alleen in de vroegste tijd van het Romeinse Rijk werkelijk uitgevoerd. De beschrijvingen van het feest in de tijde van de keizers is veel tammer.
3) Mattheüs 2: 1-12
Deze drie koningen en hun ster doen me trouwens sterk denken aan de zoektocht van de priesters van het Tibetaanse Boeddhisme naar de reïncarnatie van de nieuwe Dalai Lama.
4) http://www.jefdejager.nl/driekoningen.php
Farwerck – Noordeuropese mysteriën p. 273- 280
5) Farwerck 282
http://nl.wikipedia.org/wiki/Befana
6) Decleene – Compendium van rituele planten p. 1035
Het gaat hier om de tuinboon, deze is inheems. De sperzieboon en snijboon werden pas later uit Amerika ingevoerd.
Pythagoras vergeleek het opeten van tuinbonen met het afbijten van het hoofd van zijn voorouders.
7) Graves – The white Goddess p. 69
8) Genesis 28: 10-22

Verder: De auteur Walker ziet een mogelijke etymologische verwantschap tussen de Romeinse bona dea (goede godin), de Keltische bean sidhe (elfenvrouw) en de boon. Een van de Keltische godinnen is ontstaan uit o.a. de bloesem van de boon, Blodeuwed. Zij laat zien dat het leven – en dus ook de Godin – twee kanten heeft. Enerzijds is zij de mooiste vrouw op aarde, gemaakt van lentebloesem, anderzijds bedriegt en verraadt zij haar man en verandert uiteindelijk in een uil, het nachtwezen bij uitstek. Zo is het met de godin: zij wenst je als Bona Dea alle goeds in het begin van je leven, maar is als Bean Sidhe de onafwendbare zwarte aankondigster van je dood. Walker – Dictionary of symbols and sacred objects p. 481

The post Driekoningen en het heilig boontje first appeared on Abe de Verteller.