Warning: Constant WP_CRON_LOCK_TIMEOUT already defined in /mnt/web617/a0/52/524175852/htdocs/STRATO-apps/wordpress_02/app/wp-config.php on line 109
The post Hexagram, het zegel van Salomo of de Davidster first appeared on Abe de Verteller.
]]>Het sexagram
In het woord hexagram vindt je het – uit het Grieks afkomstige – woord ‘hex’, dat zes betekent. In het Latijn is zes ‘sex’ en het hexagram heet dan ‘sexagram’. Seks komt van het Latijn ‘sexus’ (geslacht) wat weer van ‘secare’ (snijden) komt. ‘Sexen’ wordt al bij de oude Egyptenaren gebruikt als woord voor ‘omhelzing’. Er is hier dus een connectie tussen seks, het getal zes en het salomonszegel. Dit is niet vreemd als je weet dat een opwaartse driehoek staat voor het mannelijke en een neerwaartse driehoek voor het vrouwelijke. In de alchemie is het salomonszegel een combinatie van het teken voor vuur (opwaartse driehoek) met het teken voor water (neerwaartse driehoek). Als deze twee tekens elkaar doorsnijden heb je een duidelijk symbool voor de coïtus of de vereniging van de geslachten. Dit is echter geen platte seks: het teken staat voor datgene dat in perfecte balans samengevoegd is, waardoor eenwording mogelijk wordt. (2)
Het hexagram bij de Indiërs
Het hexagram als symbool van de eenwording van de geslachten zien we al terug in de oudst bekende variant van het teken uit het India van de achtste eeuw v.o.j. uit het tantrische Hindoeïsme. Het heet daar de ‘Shatkona yantra’ en staat voor de eenwording van het mannelijke en het vrouwelijke, meestal in de vorm van de god Shiva en de godin Shakti of anders Purusa en Prakrti. Door deze eenwording ontstaat er in het midden een heilige ruimte. Dit is de woonplaats van Krishna. Het teken is ook onderdeel van de grote Sri Yantra. Verder is het hexagram onderdeel van het symbool voor het hartchakra. Daar staat het in een groene lotusbloem. Dit is het chakra waar de mannelijke en de vrouwelijke energetische stromen samenkomen. Het chakra staat o.a. voor liefde, tederheid, compassie en evenwicht. (3)
Het schild van David en de ring van Salomo
Natuurlijk kennen we het hexagram het beste uit de Joodse traditie. Toch wordt het daar pas in de hoge Middeleeuwen genoemd en niet – op een directe wijze – in de Bijbelse tijd. Het hexagram staat bekend als de ster of het schild van David. Tijdens zijn gevecht met de reus Goliath zou David een schild met het hexagram er op gedragen hebben. ‘Magen David’ (schild van David) is één van de titels van de God van Israël. Of dit betekent dat het teken ook staat voor Jahweh blijft onduidelijk. Wel wordt er in de Joodse èn in de Christelijke middeleeuwse folklore gezegd dat koning Salomo het teken op zijn zegelring droeg met de naam van God er in: יהוה of JHWH. Zo werd het teken bekend als het salomonszegel. Met dit teken kon Salomo de geesten (of demonen) zijn wil opleggen. In de verhalen commandeerde hij er vooral hun leider Asmodeus, de demon der wellust, mee. Dit verhaal komt al voor in het apocriefe testament van Salomo uit circa de vijfde eeuw n.o.j..
Door middel van dit teken kon hij ook dwars door rotsen snijden. Dit laatste was erg belangrijk bij het bouwen van de tempel van Jeruzalem voor Jahweh. Dit moest een gewijde ruimte worden en dat was onmogelijk als bij het snijden van rotsen tot steenblokken het onreine ijzer was gebruikt. Door het teken van het Salomonszegel te gebruiken kon er wèl een heilige ruimte gecreëerd worden. En dit klopt ook: het is dezelfde heilige ruimte van het hexagon die in India door Krishna wordt bewoond! Door vrij te zijn van gedachten (gesymboliseerd door het ijzer) en door zijn verlangens (gesymboliseerd door Asmodeus) te beheersen, kon Salomo zijn tempel maken. Salomo komt van Shalom, dat vrede betekent. Hij is een man van vrede, die vrede in zijn rijk bracht. Mogelijk kon hij dat, doordat er in het centrum van zijn tempel een plaats was gemaakt voor innerlijke vrede. (4)
Het hexagram, 666 en het heilig huwelijk
In het Heilige der Heiligen van de tempel van Jeruzalem was de Ark geplaatst. In deze Ark zou Jahweh wonen, ook waren hierin de meest heilige voorwerpen van het Joodse volk geplaatst. Het bevatte de stenen tafelen van de tien geboden, maar mogelijk ook – volgens een rabbijnse tekst – de afbeelding van een man en een vrouw in intieme omhelzing in de vorm van een hexagram. (5) In de Bijbel (I Koningen 10 vs. 13-14) wordt verteld hoe Salomo – nadat hij de koningin van Sheba al wat zij begeerde had gegeven – 666 talenten goud kreeg van o.a. alle koningen van Arabië. Dit getal is niet toevallig. In de Arabische folklore trouwt Salomo met de koningin van Sheba. Dit deed hij omdat zij een aanbidster van de zon was en zo kon hij haar bekeren tot het geloof in de ene God. Dit huwelijk is te interpreteren als een ‘hieros gamos’, een sacraal huwelijk van een priester-koning en een vrouw die in dit geval half djinn – mogelijk was zij Lilith – half mens is. De 666 talenten zijn een teken van de sacrale seks die in de tempel plaats heeft gevonden. (6) Dat de wijsheid van Salomo ook van een seksuele aard was valt te zien in zijn geëxalteerde poëzie van het Hooglied en zijn latere aanbidding van de godin Astarte. 666 is natuurlijk ook het getal van het beest met de twee hoorns uit het Bijbelboek Openbaringen. Dit wordt gezien als het getal van de duivel. De duivel is te vergelijken met de gehoornde vruchtbaarheidsgod van het oude geloof. Het teken is dan te zien als de drievoudige copulatie van de oude god van de herders (Pan) met de drievoudige Godin. In het hexagram zien we de driemaal zes terug in de drie zandlopervormen met zes hoeken, rondom het hexagon.
De tovenaar Salomo en zijn grimoires
Voor de middeleeuwse mens waren wijsheid en tovenarij onderling inwisselbare termen. De wijze Salomo moest wel een tovenaar zijn! (Net zoals de drie wijzen uit het Oosten ook Magi waren.) Voor mij is een tovenaar iemand die door de levenskunst te hanteren, zodanig de mannelijke en vrouwelijke energieën weet te balanceren dat er een heilige ruimte van eenheidsbewustzijn ontstaat zowel voor zich zelf als voor degenen die in zijn invloedssfeer (magische cirkel) staan. In deze ruimte is – bijna – alles mogelijk. Men kan er de taal van de dieren verstaan en men kan er communiceren met geesten. Het maakt je indien gewenst onzichtbaar of buitengewoon aantrekkelijk. Allerlei verrukkelijke geneugten kunnen ter plekke opgeroepen worden.
Maar al te graag wilde de middeleeuwer deze toverkunst beheersen. Er werden dan ook verscheidene verboden boeken over tovenarij geschreven. Deze werden vaak aan Salomo toegeschreven, waardoor het boek aan gezag won. Dit zijn de zogenaamde ‘grimoires’ waarmee de ‘grima’, de geesten op te roepen zijn. De meest beroemde/ beruchte hiervan zijn ‘De sleutel van Salomo’ (Clavicula Solomonis) en ‘het sleuteltje van Salomo’ (Lemegeton). In beiden worden meerdere ‘zegels’ beschreven waarmee een geest of duivel te gebieden valt. Natuurlijk vinden we daar ook het Salomonszegel tussen. Een ander voorbeeld is een kabbalistische grimoire uit de dertiende eeuw: het ‘Liber Razielis Archangeli’. Ook hier vinden we meerdere salomonszegels. In het boek wordt beweerd dat de engel Raziël dit schreef zodat de mens na de zondeval de weg naar het paradijs weer terug zou kunnen vinden. Verder beweert het boek dat Salomo zijn zegel en zijn wijsheid uit dit boek heeft geleerd.
Een magisch zegel is te vergelijken met de ware naam van de demon of engel van wie dat zegel is. Als je achter de ware naam komt heb je een bepaalde macht over dat wezen. De zegels waren de magische cirkels of tekens – waarin bijvoorbeeld een pentagram of een salomonszegel waren aangebracht – die zo mee konden helpen om de tovenaar in een hogere of in ieder geval veranderde bewustzijnstoestand te brengen. (7)
De eerste steen, de piramiden en het hexagram
Een van de meest verregaande speculaties die er de ronde doen over Salomo en het salomonszegel is dat Salomo komt van Sol-om-on oftewel de zonnepriester van de Egyptische tempel On. Ook al is deze naamsverklaring vergezocht, er is wel een connectie tussen het teken en de tempel van On (ook bekend als Heliopolis). In de scheppingsmythe van On is Atoem de schepper en zonnegod. Hij komt uit Nun, de waterige chaos bovendrijven op een heuveltje. Dit is de eerste materie van waaruit de wereld is ontstaan. Dit piramidevormige heuveltje heet ‘ben-ben’, wat copulatie betekent. Toen deze uit het Nu omhoog rees, viel zij tegelijkertijd uit het centrum van de hemel, uit de vulva van Nut, de hemelgodin, want in het begin was er geen boven en geen beneden. Boven is beneden en beneden is boven. Pas bij het ontstaan van de eerste materie ontstond de lucht tussen hemel en aarde (de Egyptische goden Nut en Geb). (8) Vanaf dat moment ontstond de aantrekkingskracht tussen man en vrouw, hemel en aarde, de opwaartse en de neerwaartse piramide of driehoek. Als deze twee elkaar doorsneden en zich zo met elkaar verenigden, (bv. op gewijde momenten en tijdens gewijde handelingen zoals het ‘hieros gamos’) dan kon er een sacrale ruimte ontstaan. Dit handelen is te zien in de drievoudige zandloper en de gewijde ruimte in het hexagon. (9) De wijsheid van Salomo is een esoterische wijsheid die voor de oningewijde duister blijft. Maar door te mediteren op het hexagram of – in 3d-vorm – de Merkaba is het mogelijk om achter het geheim te komen.
Abe van der Veen
1) Het teken werd pas gezien als het symbool voor het Joodse volk vanaf de zeventiende eeuw. Toen werd in de Joodse wijk van Wenen een grenssteen geplaatst met aan de ene kant het kruis en aan de andere kant het zegel als symbool voor de Joden. Vanaf de vijftiende eeuw komt het teken al een aantal keren voor op Joodse vlaggen. Daarvoor werd het wel door de Joden gebruikt als beschermend teken, maar niet meer dan dat. Tegenwoordig staat het teken zelfs op de vlag van Israël.
http://en.wikipedia.org/wiki/Hexagram
http://en.wikipedia.org/wiki/Seal_of_Solomon
2) http://www.etymologiebank.nl/trefwoord/seks
http://www.etymologiebank.nl/trefwoord/heks
Mogelijk is er ook een connectie met de heks. Er is in ieder geval een etymologische verwantschap tussen heks en seks:
‘Heks: ohd. hegidruos(a), hegidruosī, mnd. hagedrōseen mnl. haechdroese, alle met de betekenis ‘geslachtsdelen’.
Het eerste lid wordt verbonden mhd. hagen ‘fokstier’, nhd.Hecke ‘voortplanting’, me. hacche(n) ‘zich voortplanten’ (ne. hatch ‘uitbroeden’) Aan heksen wordt al van oudsher losbandigheid en magische invloed op de seksuele lustgevoelens toegeschreven. In vrije bewoording kan de heks dan oorspr. omschreven worden als ‘sekstovenares’.’
De oorspronkelijke heks zal tijdens het rituele seizoensfeest mogelijk sacrale seks hebben gehad. Dit verwerd later tot de gedemoniseerde versie van de heksensabbat en seks met de duivel. Er is zo sprake van een indirecte verwantschap tussen heks, seks en het hexagram.
Walker – Encyclopedia of myths and secrets p. 400-402
3) http://gosai.com/writings/satkona-star-of-david-or-star-of-goloka
Walker p. 402
4) Knappert – Middle Eastern mythology and religion p. 262
Baring-Gould – Curious myths of the middle ages p. 215 ev
Van koning Salomo werd gezegd dat hij door de wetenschap van de zegels macht had over het volk van de djinns of demonen. Daarnaast kende hij ook de taal der dieren. Het teken staat volgens de verhalen in de zegelring van Salomo. In één van de verhalen van 1001-nacht wordt een kwade djinn vastgehouden in een fles doordat er een zegel met het teken van Salomo op is gezet. In de Pseudomonarchia worden er zelfs vele djinns door middel van het zegel vast gehouden. In één verhaal wist de demon Sakhr (rots) de ring van de zuster van Salomo te ontfutselen en regeerde vervolgens in plaats van Salomo. Salomo zwierf in die tijd rond als pauper. Pas na veertig jaar (of veertig dagen) kon hij terugkeren doordat hij de ring terugvond in de buik van een vis.
Het splijten van stenen kan ook zijn gebeurd door middel van een worm Shamir of een plantje genaamd Salomonszegel of springwortel.
http://www.piney.com/ApocTestSolom.html
http://en.wikipedia.org/wiki/Star_of_David
http://www.aeragon.com/itz/07-symbolism-01.html
http://www.mfa.gov.il/mfa/mfa-archive/1999/pages/king%20solomon-s%20seal.aspx
http://urubin.com/forum/showthread.php?tid=4339
5) Silberer – Symbolism of alchemy and the occult p. 197
6) Walker p. 949
http://en.wikipedia.org/wiki/Queen_of_Sheba
https://sites.google.com/site/advancedislamicstudies/the-stories/prophet-sulaiman-and-princess-balqis
7) http://www.sacred-texts.com/grim/kos/index.htm
http://www.sacred-texts.com/grim/lks/
http://en.wikipedia.org/wiki/Sefer_Raziel_HaMalakh
8) Spence – Egypt
http://en.wikipedia.org/wiki/Ancient_Egyptian_creation_myths
9) Dit is tegelijk het androgyne kind van dit huwelijk. Dit is Atoem, die de grote hij-zij wordt genoemd, of anders Ymir of Yama, de dubbelgeslachtelijke reus uit de oertijd van de Germanen en de Indiërs.
The post Hexagram, het zegel van Salomo of de Davidster first appeared on Abe de Verteller.
]]>The post De kruiden van de midzomer first appeared on Abe de Verteller.
]]>Men geloofde sterk in de geneeskrachtige werking van kruiden die op dat moment werden geplukt. Vele kruiden werden naar aanleiding hiervan sint-janskruiden genoemd. (1) In Frankrijk werd er, als alles in het werk werd gesteld om iemand te genezen, gezegd: ‘Employer toutes les herbes de la Saint Jean’. Hij heeft alle kruiden van sint Jan gebruikt. Andere rituelen met Midzomer om gebruik te maken van de werkzame kracht van kruiden was om de sint-janskruiden in het sint-jansvuur te gooien of om ze op te hangen in de stallen en de huizen. (2)
Enkele kruiden doen zelfs meer dan genezen of beschermen als ze op sint Jan geplukt worden. Het zijn kruiden die je de kans geven om een andere dimensie te betreden of anders gezegd een hoger bewustzijn in te gaan.. Zij brengen de eigenaar ervan de wijsheid en het geluk om te reizen naar Andere werelden en om met vruchtbaarheid en rijkdom terug te komen. Ik heb het over maretak, hazelaar, bijvoet, salomonszegel, varen en brandnetel. Over deze wonderbaarlijke planten zal dit artikel gaan. Maar eerst het sint Janskruid!
Sint Janskruid
Het meest voor de hand liggende kruid van sint Jan is het sint-janskruid (Hypericum perforatum). Het heeft een lange steel en gele bloemblaadjes. Als je in het bloemhoofdje knijpt kleuren je vingers rood van haar vocht. Dit is het bloed van Johannes de Doper. Herodias, de vrouw van koning Herodes, wist het gedaan te krijgen dat hij onthoofd werd. Ze was namelijk kwaad op hem, omdat hij haar had bekritiseerd. Zijn al te roerige tong doorboorde ze vervolgens met een haarspeld. Uit het bloed dat toen op de grond stroomde ontstond het sint-janskruid, met schijnbaar doorboorde en tongvormige blaadjes!
Het geelbloemige sint-janskruid bloeit meestal rond de midzomer wat het tot een typische zonneplant maakt. Het is een plant die je humeur ophemelt, zonnig maakt! Dit blijkt ook uit zijn Latijnse naam Hypericum perforatum. Hyperion is een bijnaam van de Griekse zonnegod Helios. Het kan echter ook ‘hypo erike’, oftewel ‘tussen de heide groeiend’ betekenen. Met een zonnig humeur kan je alle ziekte te lijf en zo werd het kruid een geneesmiddel voor tal van kwalen. Dat de duivel hier niet blij van werd, was geen verrassing. Hij was zelfs zo kwaad op de plant dat hij zijn scherpe tanden in het blad zette, en zo zorgde voor talloze gaatjes. Een andere versie van de sage zegt dat de duivel het blad bewerkte met scherpe naalden. Het effect was hetzelfde. Het blad lijkt als je het tegen het zonnelicht houdt volkomen geperforeerd. Dit zijn echter de doorschijnende olieklieren! Van deze olie – met de midzomerdag geplukt – wordt de geneeskrachtige Sint Jansolie gemaakt. Dit noemde men Sint Jansbloed en hielp tegen verbranding en de beet van dolle honden. Ook zou het ervoor zorgen dat je altijd raak schoot als je er je geweer mee inwreef. Het kruid wordt ook wel Jaagt-den-duivel (‘fuga daemonum’) genoemd, omdat het de duivel verjaagt en betoveringen ongedaan maakt. (3)
De kruiden van Balder
Enkele schrijvers beweren dat het sint-janskruid oorspronkelijk Balderskruid heette en dat het rode vocht juist het bloed van de god Balder was. Hiervoor is geen oorspronkelijke bron te vinden. Balder werd juist vermoord door middel van een speer of pijl gemaakt van maretak. Ook van valeriaan wordt gezegd dat het kruid in connectie staat met Balder. Het wordt in het Oud-Duits namelijk wel ‘Baldrian’ genoemd. Ook van de valeriaan werd gezegd dat de duivel de plant vanwege zijn heilzame werking niet kon uitstaan, hij beet er uit nijd een stuk van de wortel van af!
Naast de maretak wordt Balder voornamelijk nog geassocieerd met de kamille. Dit naar aanleiding van de volgende strofe in de proza-edda: ‘Er is een plant die zo wit is dat hij met Baldrs wenkbrauwen wordt vergeleken. Het is de witste van alle planten en uit die plant kun je opmaken hoe mooi Baldrs haar en lichaam zijn.’ (4) Waarom dit persé om de kamille met zijn gele bloemhoofdje zou moeten gaan wordt niet duidelijk. Toch is het wel een typische sint-jansplant die dan geplukt moet worden. Als dit later gebeurt zijn de heksen er overheen gevlogen en is het krachteloos of verandert in ‘valse kamille’. In het Angelsaksische geschrift ‘Lacnunga’ wordt Kamille juist beschreven als een van de negen heilige kruiden van Wodan. (5)
Balder en de maretak
De connectie tussen Balder, kruiden en de midzomer is beter te vinden in de maretak. Met de midzomer werd in Scandinavië de maretak geoogst, omdat dan de werkzame kracht het grootst zou zijn. Het kruid werd in de stallen gehangen om kwade invloeden zoals hekserij en trollen te weren. De vuren van sint Jan in Noorwegen en Zweden worden wel Balders vuren – ‘Baldrs balar’ – genoemd. Hier werd rondom gedanst en overheen gesprongen en kruiden in geworpen om opnieuw de trollen en andere kwade invloeden te weren. Mogelijk was midzomer het moment waarin een offerritueel plaatsvond waarin Balder – eventueel in de vorm van een pop – doorstoken werd met maretak en vervolgens in het vuur geofferd werd. De maretak werd op bijzondere momenten in het jaar door de druïden geoogst en opgevangen in een witte doek. Hij werd door hen allesgenezer genoemd. De maretak werd ook gezien als de ‘gouden tak’ waarmee Aeneas naar de onderwereld kon reizen. In de mythe van Balder is het zijn broer Hermóðr die afreist naar de onderwereld. Zijn naam betekend ‘extatische geest van oorlog’. Hermóðr lijkt verdacht veel op Hermes. Ook Hermes reist regelmatig af naar de onderwereld als zielengeleider. Het teken van deze functie is de caduceus. De hazelstaf met de twee slangen er omheen gewikkeld. (6)
Maretak en hazelstruik
De maretak komen we ook tegen in een Duitse sage over de hazelaar: Onder de hazelaar leeft een slang. Hij is wit en draagt op zijn kop een gouden kroon. Hij is de koning der slangen en we noemen hem hazelworm! Wie deze slang weet te bemachtigen verkrijgt de wijsheid van Salomo. Maar dat is zo makkelijk nog niet. Deze slang is alleen te vinden onder een hazelaar waarop maretak groeit. Op deze struik zijn in de bladeren ronde gaatjes te zien die de slang er in heeft gebeten. Alleen op 24 juni met sint Jan vlak voor twaalf uur (het liefst ook nog met volle maan) kan je beginnen met het uitgraven van de struik. Eerst begroet je eerbiedig de struik, dan begin je met graven. Als je dan de witte ‘hazelworm’ vind prevel je een bezwering en bestrooit hem met bijvoet. Pas dan kan je hem meenemen naar huis. In sommige versies moet je de slang opeten, een andere keer moet je de schitterende steen bemachtigen die vast zit in zijn voorhoofd en soms volstaat het om zijn kroontje te roven. Als je dit lukt dan weet je terstond van de geneeskracht der kruiden, de geesten zijn je onderdanig, deuren en sloten openen zich voor je, je kunt jezelf onzichtbaar maken en je bent onweerstaanbaar in de liefde! De hazelworm moet wel goed verzorgd worden met een lekker zacht bed en elke avond gevoed worden met ei en ruit. Dezelfde sage wordt ook wel verteld over de alruinswortel of mandragora die onder een hazelstruik met maretak wordt gevonden. (7)
Plinius beschrijft in zijn “natura historialis” een vergelijkbaar tafereel: met midzomer zullen talloze slangen zich samen oprollen tot een bal. Zij creëren uit hun slijm en spuug een ei, die ze door hun gesis de lucht in blazen. Dit ei moet gevangen worden met een kleed zodat het de grond niet kan raken. De dappere die dat doet zal snel moeten vluchten voor een horde woedende slangen en zal pas veilig zijn als hij stromend water heeft overgestoken. Dit ei brengt zijn bezitter geluk. Vooral druïden dragen dit ei zeer graag. Zij heet ‘glain’ of ‘anguinum’. In Cornwall blijkt dit geloof nog steeds te bestaan. De geluk brengende glain bestaat hier echter uit een glazen of stenen ring. Zij wordt gevormd door een krioelende massa sissende slangen, maar zij kan ook gevormd worden door één slang. Deze moet dan opgekruld in zijn slaap gestoord worden door een mens die een hazeltak tussen zijn wendingen steekt. Zij zal dan blazen op de tak en zo een ‘glain’ produceren. Dit beeld komt zeer dicht in de buurt van het symbool van de caduceus, ook Plinius noemt deze naar aanleiding van zijn verhaal. (8)
Bijvoet
Uit de vorige sage blijkt dat de plant bijvoet (artemisia vulgaris) een slang onschadelijk kan maken. Ook dit kruid werd wel sint-janskruid genoemd. Dit is volgens de ‘Lacnunga’ een van de negen planten van Wodan tegen slangengif. Van de op sint-jansdag geplukte bijvoet werden kransen gemaakt die om de middel werden gedragen en in het sint Jansvuur geworpen. Zo zou het beschermen tegen toverij, maar ook o.a. tegen diefstal, ongedierte en onweer. Het heette bijvoet omdat, als je het in je schoen stak je nimmer vermoeid zou raken. In een Russische sage wordt het kruid ‘cornobil’ (hij die zwart is) genoemd. In deze sage komt opnieuw de kluwen slangen, de taal der kruiden en een mysterieuze steen voor: Met 3 mei was een meisje – doordat ze schrok van een kluwen slangen – in een kuil gevallen die leidde naar de onderwereld. Daar hield ze zichzelf in leven door aan een wonderlijke steen te likken. Aan het eind van haar verblijf leerde ze de taal der kruiden van de koningin der slangen. Door middel van een ladder van slangen kon ze weer uit de kuil klimmen. Vanaf dat moment kende ze de genezende kracht van elke plant, maar ze vergat alles weer toen ze de naam bijvoet noemde. Sindsdien werd de bijvoet ‘zabutko’ (kruid van vergetelheid) genoemd. (9)
Salomonszegel
De naam salomonszegel (Polygonatum odoratum) dankt de plant aan littekens die bloeistengels uit voorgaande jaren achterlaten op de wortelstok. Ze zijn te zien als kleine ingedrukte kringen – als door een zegelring er in gedrukt – op de wortelstok. De plant wordt soms ook wel springkruid genoemd. Beide benamingen slaan op de legende dat de plant ooit een rol heeft gespeeld in het bouwen van de tempel van Jeruzalem: De wijze koning Salomo had een groot probleem. Hij wou een groots godshuis bouwen van het meest heilige soort. Om een dergelijke tempel te maken moesten de machtige ceders van de Libanon gekapt worden èn er moesten rotsen tot steenblokken gehouwen worden. Hiervoor waren ijzeren werktuigen nodig, maar ijzer was onrein in de ogen Gods. Hij had al expliciet tegen Mozes gezegd: “Indien gij echter een altaar van stenen voor mij maakt, dan moogt gij niet bouwen van gehouwen steen, wanneer gij dat met uw houweel bewerkt ontwijdt gij het.” (Exod. xx. 25) Hoe nu te handelen? In deze nood hoorde hij van een vogel die kennis had van een zogenaamde ‘springwortel’. Een wortel van een plant die rotsblokken kon doen splijten. Listig als hij was blokkeerde Salomo het nest van deze auerhoen met een stuk kristal. Het beest ging op zoek naar de wortel, en toen hij deze gehaald had begon Salomo zo te schreeuwen dat de vogel de wortel liet vallen. Deze springwortel maakte het mogelijk om de tempel te bouwen en als teken van zijn dankbaarheid drukte de koning zijn zegel – de salomonszegel, van twee door elkaar gevlochten driehoeken – op de wortel.
Mogelijk zat dit teken al op de wortel, want in andere legenden over Salomo bouwde hij de tempel met behulp van djinns of demonen. Hij had hen – en hun opperbevelhebber Asmodeus – in zijn macht, door zijn zegelring waarin het zelfde teken van de ineengevlochten driehoeken was gegraveerd. Dit teken was te sterk voor de macht van de duivel en waarschijnlijk ook voor rotsblokken. In de oudste versie van de Joodse legende ging het om de ‘Schamir’ een mysterieuze steen – mogelijk die der wijzen – of anders een worm die rotsen kon doen springen. Op de een of andere manier is dit in het latere volksgeloof een plant geworden; de salomonszegel! (10)
Ook in het latere volksgeloof – zoals al in de middeleeuwen opgeschreven door Albertus Magnus en van Maerlant – geloofde men in de springkracht van salomonszegel. Ook hier moest men het nest van een vogel – een ekster of een specht – toestoppen en wachten tot de vogel een kruid op zou zoeken om de blokkering te doen springen. Onder die boom moest je een laken spreiden om het kruid op te vangen. Als je de plant niet via een vogel op het spoor kwam kon je ook wachten tot de dag of nacht van sint Jan. Ook dan zou het te vinden en uit te graven zijn. Dit viel nog niet mee, want volgens één beschrijving verstopte de plant zich voor mogelijke vinders door heen en weer te schieten tussen de varens. Toch was dit de moeite waard want de krachten van het kruid waren bepaald niet misselijk!: Het kon alle deuren en sloten openen, verborgen schatten vinden, banden en boeien breken, meisjesharten openen, je kon toegang tot de Venusberg krijgen, onweer verdrijven, geluk afdwingen en nog meer, te veel om op te noemen!
Toch moet je altijd op je hoede blijven, zoals blijkt uit een Duitse sage. Hier had een jonge herder – zonder het zelf te weten – springwortel in zijn staf geklemd. Door de wondere kracht van die plant opende zich de berg en kon hij naar binnen om daar een schat te vinden. Hij verzamelde rijkdom, maar de vrouwe van de berg gaf hem een waarschuwing; vergeet het beste niet! De jongen begreep de hint niet en nam nog meer goud mee, maar vergat zijn stok met de springwortel. Bij het verlaten van de grot sloot de opening zich en sneed hem dwars doormidden! (11)
Varen
Het varen herbergde een groot geheim in zich. Hoe was het toch mogelijk dat een kruid zonder bloem of vrucht zich zo goed wist voort te planten? De miniscule sporen van de plant waren nog niet ontdekt. In verschillende Duitse sagen wordt dit raadsel onthuld: Het varenzaad bloeide alleen in de nacht van sint Jan! Het fonkelde als goud in de nacht en viel dan klokslag 12 uur met zo’n kracht in de aarde dat het zelfs een metalen vijzel zou stukslaan als je die eronder zou leggen. De dag daarop was het zaad al niet meer terug te vinden. Echter als je onder de plant een speciale gewijde kelkdoek met zeven kruisjes van vliertakken daar rondom legde kon je toch het zaad oogsten! Vaak wordt er nog bij verteld dat dit zaad alleen te bemachtigen is als je eerst je ziel aan de duivel verkoopt. Al dan niet door toedoen van de duivel; met dit bijzondere ‘wenszaad’ werden al je wensen vervuld. Alle sloten openden zich, je zou altijd raak schieten en je geld vermeerderde zich op magische wijze. Het maakt je onvermoeibaar en je doet werk voor twintig man. Het maakt toverijen krachteloos, je kunt de taal der vogels verstaan en wat nog het meest genoemd wordt; het maakt je onzichtbaar! (12)
Brandnetel
In het sprookje van Andersen van de Wilde zwanen komt de midzomerdag ook prominent voor. Alleen op deze dag kunnen de betoverde zwanen van onze wereld reizen naar de wereld van de fee Fata Morgana aan de overkant van de zee (Avallon of de elfenwereld). Hier hoort hun zusje van de enige methode om haar broers van zwanen weer tot mensen te maken. Zij moet stilzwijgend hemden maken van brandnetel (in de versie van Grimm doet zij dit van aster). Als ze klaar zijn kan ze die over de zwanen heen werpen, waardoor ze weer hun mensvorm aan kunnen nemen. Veel sprookjes van Andersen zijn bewerkte volkssprookjes. Ook dit sprookje lijkt oude volkswijsheid te herbergen. Ook de brandnetel werd voor ritueel gebruik juist geoogst met de midzomer er werd ook overheen gesprongen als substituut voor het springen over vuur. (13)
Conclusie
Met de midzomer, als de zon op zijn hoogste punt is aangekomen, staat men als het ware op de top van de heuvel. (Beda noemde deze tijd Litha, de heuvel.) Dit is de ideale tijd om de sprong te wagen door de poort van de Andere wereld of anders om iets magisch anderwerelds te bemachtigen om te gebruiken in deze wereld. De kruiden van de midzomer waren de sleutels van de poorten naar die andere bewustzijnstoestand. Ze waren geoogst op het meest ideale moment, met hun kracht behouden door ze in een doek te vangen. Men bereikte de geestestoestand, waarin de taal der kruiden te leren was en de geesten te gebieden waren. Het was een toestand van onzichtbaarheid en een mogelijkheid om verborgen schatten te zien. Je keek door de schijn der dingen heen naar de ware aard.
Abe van der Veen
1) Zoals: bijvoet, huislook, hemelsleutel, kruiskruid, wolfsklauw, onze-lievevrouwebedstro, muurpeper e.v.a.
Aat van Gilst – Midzomer in Europa p.55
2) Compendium van rituele planten – Decleene en Lejeune p. 983
3) P. van Wersch – Folklore van wilde planten p. 83-87
Compendium p. 986
4) Blöte-Obbes – Boom en struik in bos en veld p. 244
Edda – Snorri Sturluson (vert. J. Otten) p. 48-49
5) Compendium p. 567
http://en.wikipedia.org/wiki/Nine_Herbs_Charm
http://www.heorot.dk/woden-9herbs-i.html
6) Frazer – Golden Bough 625, 662-665 Maretak hielp ook tegen blikseminslag en vallende ziekte.
http://en.wikipedia.org/wiki/Herm%C3%B3%C3%B0r
7) Blöte Obbes – Boom en struik in bos en veld p. 83-84
Teirlinck – Flora magica p. 605 en p.154 voor connectie maretak eik en alruin!
Perger – Pflanzensagen p. 247
8) http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus:abo:phi,0978,001:29:12
Graves – the white goddess
9) Compendium p. 130
10) http://en.wikisource.org/wiki/Curious_Myths_of_the_Middle_Ages/Schamir Curious myths of the middle ages – Baring Gould
Flora magica – Teirlinck p. 411-415
Blöte Obbes – De geurende kruidhof p. 47
11) W. Emboden – Bizarre plants p. 89
J. Fiske – Myths and mythmakers p.41
12) Teirlinck – Flora Magica p. 79-87
Perger – Pflanzensagen p.212
13) Compendium p. 221
http://www.beleven.org/verhaal/de_wilde_zwanen
The post De kruiden van de midzomer first appeared on Abe de Verteller.
]]>The post De betekenis en achtergrond van de ring uit ‘Lord of the Rings’ first appeared on Abe de Verteller.
]]>Geen ring is beroemder dan die ‘One ring to rule them all’ uit het epische boek ‘The lord of the Rings’ van JRR Tolkien. Geen Ring heeft ook tot meer controverse geleid. Waar komt hij vandaan en wat is zijn betekenis? In dit volgende stuk behandel ik eerst een aantal mythische ringen die de inspiratiebron voor de Ring van Tolkien geweest zouden kunnen zijn. Vervolgens ga ik op zoek naar de mogelijke diepere betekenis van dit krachtige symbool.
Velen hebben geprobeerd Tolkien’s ring te herleiden tot één bepaalde ring uit oudere verhalen. De meest genoemde ringen zijn dan de ring van Gyges, de ring van Owain en Luned, de ring van Salomo en vooral de ring van de Nibelungen. Met de eerste twee deelt ‘the one ring’ niet veel meer dan zijn capaciteit om de drager ervan onzichtbaar te maken. Het is zeker aannemelijk dat de belezen professor Tolkien deze verhalen heeft gekend. En voor zover het de functie van de Ring betreft in ‘The Hobbit’ zijn ze vergelijkbaar. Bij het Welshe Arthurverhaal ‘The lady of the fountain’ (14e eeuw noj) krijgt de ridder Owain de ring van jonkvrouwe Luned om hem onzichtbaar te maken voor zijn vijanden. De ring is hier een magische hulp om uit een penibele situatie gered te worden.
Bij het verhaal uit de Republiek van Plato (375 voj) gaat het meer om de morele implicatie van een onzichtbaar makende ring. Gyges vindt de ring in een grot om de vinger van een dode reus. Hij steelt de ring en kan vervolgens ongezien in de slaapkamer van de koningin komen om haar te verleiden. Plato gebruikt dit verhaal als voorbeeld bij de vraag of iemand ook moreel gedrag vertoont als hij niet het risico heeft om betrapt te worden. (1)
De opera ‘Der Ring des Nibelungen’ van Wagner (1853-1874) heeft veel aandacht gekregen als mogelijk voorbeeld voor Tolkien. Met de ring uit dit verhaal zou de eigenaar – de dwerg Alberich – wereldmacht kunnen krijgen, maar hij moet daarvoor wel alle liefde uit zijn leven bannen. Dit heeft een oppervlakkige gelijkenis met de ring van Tolkien die ook macht brengt en de drager ervan corrumpeert. Toch zegt Tolkien zelf: ‘Both rings were round, and there the resemblance ceases‘. Die Ring des Nibelungen is gebaseerd op de Edda, de Volsungen saga en het Nibelungenlied. In deze middeleeuwse verhalen uit IJsland en Duitsland komt een ring voor die bezit kan laten groeien en die vervloekt is. De eigenaar wordt met het bezit van de ring vervloekt en zal ellendig om het leven komen. Deze ring – ook wel Andvaranaut genoemd – is intrigerend, maar toch weer heel anders dan die uit ‘The Lord of the Rings’. (2)
De ring van Salomo
De laatste mogelijke inspiratiebron is de ring van Salomo, de wijze koning der Joden, die in de Middeleeuwen werd gezien als een magiër. Salomo had een ring waarmee hij o.a. alle demonen of geesten kon beheersen. Het was een zegelring met op het zegel het teken van de Davidsster (ook wel Salomonszegel genoemd). Hij zette de koning der geesten Asmodeus en zijn hele geestenvolk aan het werk. Zij moesten van hem de tempel van Jeruzalem bouwen. Echter op een dag lette Salomo niet goed op en Asmodeus wist zijn ring te bemachtigen. Hij toverde de koning mijlen ver weg en deed zich daarna zelf voor als de koning. De werkelijke Salomo moest al bedelende thuis proberen te komen. De ring werd door de duivelse Asmodeus in de zee geworpen en daarmee leek hij verloren. Maar een vis verzwolg de ring en werd vervolgens ‘toevallig’ gevangen door Salomo. Hij kon zijn rechtmatige plaats als koning weer innemen.
Zo kan je zeggen dat deze ring net als dè Ring naar zijn oorspronkelijke eigenaar terug wil. Verder kunnen zowel deze ring als de ring uit ‘The lord of the Rings’ hele volkeren in hun macht houden. Ze hebben vooral macht over de lagere geesten, die makkelijker te corrumperen zijn. Maar ook de grotere geesten zoals koningen zijn te bedwingen. Ook is de bezitter voor zijn macht, afhankelijk van het in eigendom zijn van de ring. Zodra hij die verliest is zijn macht verdwenen. Een Arabische pré-Islamitische tekst zegt het volgende: ‘Toen nam Salomo zijn ring en deed hem om en sprak: Dit is de ring waarin mijn gehele macht en heerschappij is gelegen, om alle schepselen en weerspannige duivels te gebieden.’ (3) Qua esoterische betekenis komt – mijns inziens – deze ring nog het meest overeen met de Ene Ring.
Toch wat ook de inspiratiebronnen van Tolkien zijn geweest; naar mijn mening gaat het nooit om een directe ontlening, maar meer om een sublimering van alle magische ringen waar hij ooit over heeft gelezen.
De diepere betekenis van ‘The Lord of the Rings’
De volgende vraag is nog iets prangender dan vorige: Is er een diepere betekenis te vinden in de boeken van Tolkien (en dan vooral in de Ring) en zo ja welke? In ieder geval ontkent Tolkien zelf categorisch dat hij ‘The Lord of the Rings’ – en daarmee wat dan ook over de Ring – geschreven heeft als een allegorie. Hij zegt zelfs: ‘Wat betreft een diepere betekenis of een boodschap, in de bedoeling van de schrijver is die er niet. Het is niet allegorisch en het verwijst niet naar iets hedendaags. (Hij was vooral wars van de indertijd veel gemaakte vergelijken met de eerste of tweede wereldoorlog.) Dit betekent echter niet dat er geen diepere mythische laag in het boek te vinden is. Het was de intentie van de professor om de Noorse mythen te moderniseren en mogelijk zelfs om een soort van Angelsaksische mythologie te creëren. (4)
Persoonlijk vind ik de diepere betekenis, die op onbewuste wijze in het boek terecht is gekomen, het interessantst. Tolkien praatte niet over zijn boek als een verdichtsel, maar als een kroniek van ware gebeurtenissen. Hij vertelde over zijn schrijfproces: ‘… De verhalen ontstonden in mijn geest als gegeven dingen… en altijd had ik het gevoel dat ik iets aan het optekenen was dat er al was..’ Maar als deze gebeurtenissen niet hier hebben plaatsgevonden, waar dan wel? Voor mij speelt het verhaal zich af in de innerlijke wereld en vertelt iets over de ontwikkeling van het menselijk bewustzijn. De ring is hierin een cruciaal concept. (5)
De esoterische betekenis van de Ene Ring
Voor mij is de ring te zien als een omsingeling – en daarmee verduistering – van je perceptie. Dit omringen van je ervaringswereld is het kosmische spel van de demiurg die bepaalt wat je wel en wat je niet kan ervaren, zodat hij je kan manipuleren om je energie af te staan aan hem. Je wordt een slaaf van de beperking van je visie door toedoen van de Ring. Wie zoals Sauron de perceptie van een ander kan beheersen, smeedt op die wijze een band of Ring waarmee hij die ander aan zich kan binden en tot slaaf kan maken. Dit kan ook bedoelt zijn voor goede doeleinden, zoals bij de wijze koning en tovenaar Salomo. Hij bedwong met zijn ring Asmodeus, de koning der geesten. Zo werd hij gedwongen om samen met zijn demonenleger de beroemde tempel van Jeruzalem te bouwen. (6) Gandalf wordt verleid om de ring op een dergelijke wijze te gebruiken, maar weerstaat dit. Sauron gebruikt zijn ring alleen ten kwade. Hij kan met zijn Ring een leger van orcs, goblins en mensen domineren naar zijn wil. Hij wil er ook de elfen, dwergen en goede mensen mee bedwingen en corrumperen. Zijn doel is de complete macht over en vervolgens vernietiging van al het goede in de wereld, niets meer en niets minder! Voordat dit kan gebeuren worden zijn snode plannen echter verijdeld door de vernietiging van de Ring. De macht van de Ring is alleen te bedwingen als de drager van de Ring al grote macht bezit. De meester van de Ringen had deze macht. Dragers van de Ring zoals Gollum en Frodo, die slechts kleine geesten zijn, worden er door gecorrumpeerd en er uiteindelijk volkomen door beheerst.
Deze ringvorm komen we in de Noorse mythologie ook tegen als een draak-slang die rondom de hele wereld ligt. Dit is de Midgaardslang Jörmungand wat ‘machtige schim’ betekent. Niemand lijkt voorbij de perceptie van de bekende wereld te kunnen komen door de angst voor deze draak. Maar eigenlijk is deze draak slechts een illusie. Wie de zwakke plek van de draak kent (meestal ligt deze in het hartcentrum) kan hem verslaan. Thor verslaat deze draak in de eindtijd. In de Volsunga Saga wordt dit tot menselijke proporties terug gebracht door middel van de held Sigurd. Hij is te zien als de menselijke tegenhanger van Thor. Hij verslaat de draak Fafnir. Dit is een draak met een zwakke plek op borsthoogte èn met een schat, inclusief een verdoemde ring. Vervolgens kan Sigurd door de ring van vuur gaan die de tovenaar-godheid Odin om de burcht van Brunhilde heeft gemaakt. Zij ligt daar in een betoverde slaap en alleen hij is dapper genoeg om met zijn paard door de vlammenwal heen te springen en haar zo uit haar toverdroom te bevrijden. Bij Tolkien zien we dezelfde motieven bij de draak Smaug, maar ook bij de angst en verlamming veroorzakende Nazgul, de negen koningen die door hun ringen onder de macht van Sauron stonden.
Het gedicht, de negen, zeven, drie en één
Three Rings for the Elven-kings under the sky,
seven for the Dwarf-lords in their halls of stone,
nine for Mortal Men doomed to die,
one for the Dark Lord on his dark throne
in the Land of Mordor where the Shadows lie.
One Ring to rule them all,
one Ring to find them,
one Ring to bring them all
and in the darkness bind them
in the Land of Mordor where the Shadows lie.
Zo luidt het gedicht waarmee ‘The Lord of the Rings’ begint. Maar wat betekent het? De mensen kennen volgens de Noorse mythologie negen werelden. Drie werelden boven ons (Asgaard), drie in het midden (Midgaard of Middle-earth) en drie onder ons (Helheim). Voor de elfen zijn er slechts drie werelden. De boven- midden en onderwereld. Met de ringen van lucht (Vilya), water (Nenya) en vuur (Narya) konden zij elementenwerelden van onbezoedelde schoonheid vormen. Zij zien de wereld nog veel meer als een geheel en waren daardoor niet door Sauron te corrumperen. De dwergen kennen zeven werelden, die zij zien als zeven bergen. (Vandaar ook Sneeuwwitje en de zeven dwergen.) Zij hebben hun eigen domein – de onderwereld – nog niet opgedeeld in drie delen. Daardoor kennen ze ook alle geheimen van Moeder Aarde en kunnen zij op schier magische wijze schatten uit de aarde onttrekken. Zij konden met behulp van hun zeven ringen de onderaardse wereld van het element aarde vormen tot een grote schoonheid, bergplaats voor onnoemelijk rijke schatten. De opdeling van de wereld in negen stukken, maakte een verdere opdeling onontkoombaar. De negen menselijke ringdragers werden één voor één tot slaaf gemaakt van de Heer der Ringen. De éne Ring is geen ring van éénheid, maar juist de ontkenning daarvan. Het is de mathematische nul, de ontkenning van al wat leeft. Het maakt iedereen tot inwoners van Mordor, het duistere en onvruchtbare land.
Voor zover de ring gebruikt wordt als instrument kan het slechts leiden tot het kwade. De ring van Sauron is een ring van duisternis, angst en onwetendheid. Zij vervormt de werkelijkheid tot een verwrongen en versplinterde veelheid en spiegelt de verslaafde mensheid voor dat dit alles is. Wanhopig probeert de mens zijn geluk te vinden in de verbrokkelde materie, maar wordt zo door de heer van die duistere materie tot slaaf of orc/demon gemaakt. Om te weten om welke verslavingen dit gaat hoeven we alleen maar om ons heen te kijken.
De werkelijke éénheid voorbij de drie werelden van de elfen heeft geen enkele ring meer nodig, in deze wereld is geen beperking, geen omwalling, maar alleen oneindigheid en overvloed zowel in tijd als in ruimte. Deze onbeperkte wereld is voor ons die geleerd hebben om te leven vanuit schaarste onvoorstelbaar. Alleen de Ringdrager als Meester der Ringen weet het grote geheim: ook de Ring is een illusie, er is geen Ring! (7)
Abe van der Veen
Voor een uitleg over de achtergronden van de Hobbit zie: http://abedeverteller.wordpress.com/2012/12/10/hobbits-goblins-en-hobgoblins/
1) Mabinogion – Lady of the fountain p. 164
http://en.wikipedia.org/wiki/Ring_of_Gyges
2) Tolkien A look behind the Lord of the Rings – Lin Carter p.133
Edda – vert. M. Otten (Reginsmal) p.162
http://www.isi.org/lectures/text/pdf/birzer.pdf
http://nl.wikipedia.org/wiki/Der_Ring_des_Nibelungen
3) Munin Nederlander – Thule p.41
http://en.wikipedia.org/wiki/Solomon
4) Tolkien A look behind the Lord of the Rings – Lin Carter p.132
‘As for any inner meaning or ‘message’, it has in the intention of the author none. It is neither allegorical nor topical’
http://home.comcast.net/~mithrandircq/Silmarillion_sources.htm#_ftn1
http://www.conservapedia.com/The_Lord_of_the_Rings (Noot onderaan)
5) http://www.hudiwoga.nl/Artikelen/Prana/Prana.asp: Hij schreef zijn werk als een chroniqueur van een oude, waargebeurde mythologische geschiedenis. Omdat déze visie min of meer onbekend is, wat uitlatingen van Tolkien en Carpenter. (3) ‘… De verhalen ontstonden in mijn (Tolkiens) geest als gegeven dingen… en altijd had ik het gevoel dat ik iets aan het optekenen was dat er al was…’. ‘… Het boek (‘In de Ban van de Ring’) zal waarschijnlijk heel sterk van zijn (hier beschreven) opzetfragment verschillen, wanneer het écht geschreven wordt, omdat het verhaal zichzelf schijnt te schrijven, wanneer ik eenmaal (her en der met de definitieve versie) op gang ben, – alsof de waarheid er dan uitkomt, die slechts kort en gebrekkig is gezien in de voorbereidende schetsen…’. ‘… Het valt mij (Carpenter) in dat hij (Tolkien) in alle uiterlijkheden op het prototype van een Oxfordprofessor lijkt… Maar dat is helemaal niet het geval. Eerder lijkt het alsof een vreemde geest de vermomming van een bejaarde professor heeft aangenomen…’. ‘… Hij (Tolkien) heeft een vreemde stem: diep, maar zonder resonantie, volkomen Engels, maar met iets erin dat ik niet kan omschrijven, alsof hij uit een ander tijdperk of van een andere beschaving was gekomen…’. ‘… En hij (Tolkien) praat over zijn boek (In de Ban van de Ring) niet als een verdichtsel, maar als een kroniek van ware gebeurtenissen; hij schijnt zichzelf niet te zien als een schrijver die bijvoorbeeld een kleine onduidelijkheid heeft laten staan welke moet worden verbeterd of nader uitgelegd, maar als een geschiedschrijver die licht moet werpen op een duister punt in een historisch document…’.
6) De tovenaar Merlijn had geen ring als sieraad, maar wel een ringvormige tafel. Met de Ronde Tafel, kon hij tijdelijk een wereld van welzijn en vrede in stand houden.
7) Hij houdt dit geheim in stand om dit voor zijn eigen plannen te misbruiken. Ook de Valar en de Maiar, goden en halfgoden weten van dit geheim en ook zij zwijgen, maar nu voor een nobel doel, om de mens uit eigen wil te kunnen laten opklimmen uit de duisternis.
Ja, ja en voor de Matrix fans inderdaad, er is ook geen lepel.. :p
Ook interessant:
Tolkien wrote of his concept of the One Ring: “I should say that it was a mythical way of representing the truth that potency if it is to be exercised, and produce results, has to be externalized and so as it were passes, to a greater or lesser degree, out of one’s direct control.”
The post De betekenis en achtergrond van de ring uit ‘Lord of the Rings’ first appeared on Abe de Verteller.
]]>