Comments on: De helpers van Sinterklaas in Europa

By: Roelof Jan Minneboo

Roelof Jan Minneboo — Thu, 08 Nov 2018 20:11:40 +0000

In reply to jo.

‘Schenkman lid was van een anti slavernij stichting’

Dat is niet waar. In 1850 was bijna niemand in Nederland tegen de slavernij. Dat kwam pas op gang na de verschijning van de vertaling van Uncle Tom’s Cabin in 1852.

Schenkman was trouwens net als de meeste Nederlanders in de 19de eeuw een racist en een antisemiet.

https://www.nrc.nl/nieuws/2015/11/28/koddige-gedichten-kwaadaardige-pamfletten-1561501-a1259525

By: TIMOTHEVS

TIMOTHEVS — Tue, 24 Oct 2017 00:44:37 +0000

In reply to Frits Booy.

Aan: Abe de Verteller
Mooie oplijsting! Bedankt!
Uw bezorgdheid i.v.m. het verworden tot halfzachte kerstelf deel ik! Wat mij betreft mag het ook wel een tikkeltje duivelser en mysterieuzer.

Aan: Frits Booy,
Ik ben het helemaal met u eens dat we moeten uitgaan van historische bronnen -men lijkt maar al te vaak waar te nemen wat men wilt waarnemen in de geschiedenis- maar de stelling dat duivelse figuren als Krampus en Ruprecht niets te maken hebben met Zwarte Piet vind ik wel heel erg kort door de bocht.
“Zwarte Piet” was wel degelijk een benaming voor een soort daemon of duivel in het Nederlands voordat het exclusief naar de Moorse knecht van Sint Nicholaas ging verwijzen. ⑴⑵
Zwarte Piet in zijn huidige vorm mag dan wel een recent fenomeen zijn, maar door de expliciete verwijzing naar de duivel in zijn naam, plaats de Zwarte Piet van de Lage Landen zich ontegensprekelijk in een geheel van tradities van het voormalige Heilige Roomse Rijk.
[bronverwijzing]
⑴ Bom, G & D. de Groot (1758) De bespookte waereld ontspookt. De duivel geroskamt, en het euangelie van den spinnerok weerlegt.: p30.
→ Hier wordt Zwarte Piet genoemd tussen “Hex”, “Daemons”, “Dwaallichtjes”, “Kabouterman” etc.
⑵ Niermeyer, Antonie (1840) Verhandeling over het booze wezen in het bijgeloof onzer natie: eene bijdrage tot de kennis onzer voorvaderlijke mythologie, Volume 1: p28.
→ In dit werk uit de vroege jaren van de moderne Piet wordt “Zwarte Piet” expliciet genoemd als bijnaam voor de duivel (zonder overigens over de knecht van Sinterklaas een woord te reppen).
(beide boeken zijn beschikbaar op Google Books)

By: Frits Booy

Frits Booy — Thu, 29 Oct 2015 12:01:04 +0000

Wie denkt dat Zwarte Piet al eeuwenoud is, kent zijn geschiedenis niet. Een paar eeuwen oud zijn de duivelse figuren, die we bij Sint Nicolaas in Midden-Europa aantreffen. Sinds ca. 1450 zijn daar concrete bewijzen voor. Voor die tijd zijn het alleen maar veronderstellingen en theorieen. Die duivelse figuren als Krampus en Ruprecht hebben echter niets met Zwarte Piet te maken, omdat ze er heel anders uitzien en geen bedienden zijn maar metgezellen van de heilige Nicolaas. Het zijn kinderboemannen en oorspronkelijk duivels. Zwarte Piet, dus de Moorse page, is ontstaan in het begin van de 19e eeuw en voor het eerst in beeld gebracht in het kinderboekje ‘Sint Nicolaas en zijn knecht'(Amsterdam 1850) van Jan Schenkman. Pas na ca. 1915 is hij een soort boeman geworden.
Vóór ca. 1900 moest Sint Nicolaas in de Nederlanden alles alleen doen. Nergens vinden we in die landen in de eeuwen daarvoor afbeeldingen van of teksten over een donkere metgezel in dienst van Sint Nicolaas. In 17e- en 18e-eeuwse kluchten, blijspelen, hekeldichten, domineesgeschriften, overheidsdecreten e.d. wordt Sint Nicolaas, toen ook al Sinterklaas genoemd, vereerd of heftig bestreden. Als er toen een donkere dienaar bij Sinterklaas was geweest, zou hij toch zeker ook aan de orde zijn gekomen. Maar die is voor ca. 1900 nergens in de Nederlanden te vinden. pas in 1828 duikt dit personage op, Pieter me knecht genoemd, maar hij wordt helaas niet beschreven.

We moeten altijd uitgaan van historische bronnen, als we iets willen aantonen, niet van gissingen, vage gelijkenissen, veronderstellingen en theorieen. Deze zijn vaak leuk en interessant, maar bewijzen doen ze niets.

Frits Booy,
Stichting Nationaal Sint Nicolaas Comité en schrijver van de studie ‘Op zoek naar Zwarte Piet’; via fjbooy@zonnet.nl te verkrijgen.

By: Heidense Piet | mythe&rite

Heidense Piet | mythe&rite — Mon, 12 Jan 2015 09:21:16 +0000

[…] de stroom die Piet terugvoert naar een mythisch verleden, waarin Piet nog uit de onderwereld kwam en duivelse trekken had. In afgelegen streken van Europa komen zulke gestalten nog voor al dan niet vergezeld door […]

By: Heidense Piet | mythe&rite

Heidense Piet | mythe&rite — Mon, 29 Dec 2014 13:11:03 +0000

[…] stroom die Piet terugvoert naar een mythisch verleden, waarin Piet nog uit de onderwereld kwam en duivelse trekken had. In afgelegen streken van Europa komen zulke gestalten nog voor al dan niet vergezeld door […]

By: Gunter

Gunter — Sun, 07 Dec 2014 14:19:29 +0000

Bijzonder boeiend en leerrijk artikel. Dank !

By: jo

jo — Sun, 26 Oct 2014 11:33:09 +0000

Kleine correctie, al voor 1945 had Sinterklaas meerdere Pieten, in de jaren ’30 kwam hij bv in Amsterdam met 3 echte Surinaamse Pieten aan, misschien dat daar dus ook het accent vandaan komt.

Ook interessant om aan te kaarten is dat Schenkman lid was van een anti slavernij stichting en er in zijn kringen veel anti slavernij standpunten heersten.
Negerhut van Oom Tom maakte grote indruk, er kwamen lezingen en anti slavernij artikelen uit in het Amsterdam van rond 1850 en natuurlijk was slavernij in Nederland zelf al lang niet meer gebruikelijk.
Ook het boek Struwelpeter was toen enorm populair, een verhaal waarin Sinterklaas het op neemt voor een zwart jongetje die gepest wordt om zijn huidskleur.
Schenkman wilde van de vele verschillende enge duivelse Pieten een nieuwe, beschaafde, vriendelijke Piet maakte en koos voor dat beeld een negerknecht, zoals hij zich kon herinneren uit zijn jeugd, toen negerknechtjes van rijke families de Sint hielpen of toen er ook al iemand zwart gemaakt werd, als overblijfsel van die eeuwenoude tradities.
Schenkman’s eerste Piet was geen boeman, niet dom, geen slaaf, hij was geen karikatuur van een neger maar gewoon een zwarte man.
Dat men er er later van alles bij verzonnen heeft en, afhangende van de tijdsgeest, dit wel of niet politiek incorrect was is een bijkomstigheid.
Piet mag van mij veranderen, terug naar de Piet van Schenkman, het symbool van anti racisme en anti slavernij, een echte goede kindervriend die de Sint helpt, en ja, hij is ook zwart, want daar is niets mis mee.

By: J. Palmer

J. Palmer — Sat, 10 May 2014 07:18:45 +0000

In mijn jeugd ging het aldus. Plots vloog de deur van het klaslokaal open een Zwarte Piet, met achter hem Sinterklaas, zwaaide woest met een zware boomtak, zo dik als een arm. Hij raakte de gietijzeren kachel, die met donderend geraas uit elkaar viel. Alle kinderen verstijfden van angst. Zwarte Piet greep een jongetje uit de schoolbank en sloeg het kind helemaal verrot. De schoolmeester, die waarschijnlijk in het komplot zat, greep niet in. Laten we blij zijn dat het er heden anders aan toe gaat, en dat de Zwarte Pieten lieverds geworden zijn.

By: Zeikpiet of racist: op zoek naar een vreedzame oplossing? | Openthebox

Zeikpiet of racist: op zoek naar een vreedzame oplossing? | Openthebox — Thu, 24 Oct 2013 18:38:18 +0000

[…] of geketende duivel. Deze figuren kun je ook in andere delen van Europa terugvinden (klik hier voor enkele plaatjes). Ook wordt beweerd dat Zwarte Pieten eigenlijk vrijgekochte Turkse […]

By: Mischa

Mischa — Thu, 24 Oct 2013 15:49:23 +0000

In reply to Marcel Bas.

Beste Marcel

Het is idd zo wat je zegt,een zwijgplicht,geen foto’s of filmpjes mogen echt niet naar buiten komen. Het is voor en door eilanders en daar kunnen beter geen buitenstaanders er tussen gaan zitten,die begrijpen er niets van,dus laten we het maar zo houden die zwijgplicht.

Groeten Mischa