Dit is mijn persoonlijke top vijftig van schilderijen en andere kunstwerken uit het genre van de ‘fantastische’ kunst uit de periode 1200-1800. Ik laat je eerst het hele schilderij zien en daarna een detail omdat in dit genre het plezier juist zit in de vele lugubere, macabere, groteske, weerzinwekkende, dubieuze en verontrustende details.
1 De tuin der lusten – Jeroen Bosch 1480-1490
2 De val van de opstandige engelen – Pieter Bruegel 1562
3 De verzoeking van de heilige Anthonius – Jeroen Bosch ca. 1501
4 Heksenbijeenkomst – Frans Francken II 1607
5 De dulle Griet – Pieter Brueghel 1563
6 Triomf van de deugden – Andrea Mantegna 1502
7 Verleiding van sint Anthonius (deel van het Isenheimer altaar) – Matthias Grünewald 1510
8 Heksensabbat – Hans Baldung Grien 1514
9 Ridder, dood en duivel – Albrecht Dürer 1513
10 Het laatste oordeel (Camposanto Pisa) – Buonamicco Bufalmacco 1320-1336
11 Heksen – Francisco de Goya 1797
12 Het laatste oordeel (Dom van Florence) – Vasari en Zucchari 16e eeuw
Het fresco is te groot om in zijn geheel te laten zien.
13 De triomf van de dood – Pieter Bruegel 1562
14 Saul bij de heks van Endor – Jacob van Oostsanen 1526
15 Demonen pijnigen sint Anthonius – Niklaus Manuel Deutsch 1520
16 Het laatste oordeel (Petroniusbasiliek Bologna) – Giovanni de Modena 1410
17 Heksensabbat – Hans Baldung Grien 1510
18 Polyptiek visioenen van het hiernamaals – Jeroen Bosch 1505-1515
19 Heks en draak – Hans Baldung Grien 1515
20 De dood als soldaat omarmt een meisje – Niklaus Manuel Deutsch 1517
21 Heksen tijdens hun bezweringen – Salvator Rosa 1646
22 Kruisiging en afdaling van Christus in de hel – Meester van Dreux Budé ca. 1490
23 Heksensabbat – Francisco de Goya 1797
24 Verdoemden in de hel – Luca Signorelli 1499-1502
25 Twee heksen – Hans Baldung Grien 1523
26 De marteling van sint Anthonius – Michelangelo Buonarotti 1487 – 1488
27 Het laatste oordeel – Giotto 1303
28 Sint Joris en de draak – Raphaël 1504
29 Het laatste oordeel – Jeroen Bosch ca. 1482
30 Heksenkeuken – Frans Francken II 1610
31 Het laatste oordeel – Jan van Eyck 1440
32 Heks rijdend op een fallus – Parmigianino 1530-1540
33 Verleiding van sint Anthonius – Joos van Craesbeeck ca. 1650
34 Het laatste oordeel (fresco San Gimignano) – Taddeo di Bartolo 1393- 1396
35 Lucifer in de hel (Les tres riches heures de duc Berry) – Gebroeders van Lymborch 1410-1416
36 Het laatste oordeel – Hans Memling 1466-1473
37 Judas de gehangene – Giovanni Canavesio 1492
37 Jacobus bij de tovenaar – Pieter Bruegel 1565
38 Christus in het voorgeborchte – Jan Brueghel en Hans Rottenhammer 1597
39 Verzoeking van de heilige Anthonius – Cornelius Saftleven ca 1629
40 Heksenkeuken – Jacques de Gheyn II 1608
41 Capricho no. 69 ‘Sopla’ – Goya 1798
42 Dood en duivel verrassen twee meisjes – Daniel Hopfer ca. 1515
43 Hekserij onder de galg – David Teniers ca. 1650
45 Het laatste oordeel en de zeven hoofdzonden – Jacob van Swanenburg 1610 -1638
46 De verzoeking van de heilige Anthonius – Maerten de Vos 1594
47 Vertrek voor de sabbat – David II Teniers ca. 1645
48 ‘Gib Frid’ (Laat me gaan) – Daniel Hopfer 1500-1536
49 De duivel toont sint Augustinus het boek van de laster (vleugelzijde van het Kirchenväteraltar) – Michael Pacher 1471-1475
50 De helleveeg – David Rijckaert III 1636-1661